Του Γιαννη Eλαφρου
23.07.2009
«Κολλημένοι» με τους ΧΥΤΑ, που συνήθως καταλήγουν σε κλασικές χωματερές, είναι οι πολιτικοί διαχειριστές στη χώρα μας, με αποτέλεσμα να φτάνουμε σε τραγικά αδιέξοδα, όπως στο Γραμματικό και γενικότερα στην Αττική. Στις απαρχές του 21ου αιώνα η κυβέρνηση Σημίτη ολοκλήρωσε το σχεδιασμό για τη διαχείριση των στερεών αποβλήτων, επιλέγοντας μια μέθοδο του προηγούμενου αιώνα, που εγκαταλείπονταν σε ευρωπαϊκό επίπεδο: τους Χώρους Υγειονομικής Ταφής Απορριμμάτων. Ετσι, εν έτει 2001 και ενώ οι περισσότερες ανεπτυγμένες ευρωπαϊκές χώρες προωθούσαν ή και εφάρμοζαν ήδη προγράμματα διαχείρισης απορριμμάτων και μιλούσαν πλέον για την ταφή αποκλειστικά υπολειμμάτων (ΧΥΤΥ), η ελληνική κυβέρνηση αποφάσισε τη δημιουργία δεκάδων ΧΥΤΑ σε όλη την επικράτεια! Για τους παροικούντες την Ιερουσαλήμ ήταν πασίγνωστο ότι η μονοκρατορία των ΧΥΤΑ επιβλήθηκε από το εγχώριο κατασκευαστικό κεφάλαιο, που είχε μάθει αυτή τη μέθοδο και διέθετε συσσωρευμένη τεχνογνωσία και εξοπλισμό. Βέβαια και η Ν.Δ., παρά το γεγονός ότι σαν αντιπολίτευση είχε σταθεί κριτική ή και αντίθετη στις συγκεκριμένες επιλογές, όταν ανέλαβε την κυβέρνηση αποφάσισε να υλοποιήσει τον σχεδιασμό του ΠΑΣΟΚ.
Ηδη όμως από το 2006, ευρωπαϊκή οδηγία έχει θέσει σαφέστατη ιεράρχηση για τη διαχείριση των απορριμμάτων.
Κάθε ολοκληρωμένο σχέδιο πρέπει να στηρίζεται στα συγκεκριμένα πέντε παρακάτω βήματα:
α) Πρόληψη και μείωση των αποβλήτων, β) Επαναχρησιμοποίηση, γ) Ανακύκλωση, δ) Αλλα μέτρα ανάκτησης, ε) Περιβαλλοντικώς ασφαλής διάθεση των αποβλήτων.
Η κυβέρνηση και οι δημοτικοί άρχοντες (εκτός εκείνων που θίγονται άμεσα) προσπέρασαν ουσιαστικά τα παραπάνω βήματα και επιμένουν στην υλοποίηση ενός αναχρονιστικού ήδη «σχεδιασμού», με βασικό επιχείρημα ότι εάν δεν κατασκευαστούν οι προγραμματισμένοι ΧΥΤΑ θα χαθούν τα κονδύλια της Ε.Ε. Αξίζει όμως να υπογραμμισθεί μια παράμετρος, που επισημαίνει και η πλευρά της Κοινότητας Γραμματικού, σύμφωνα με την οποία η χρηματοδότηση έργων υγειονομικής ταφής απορριμμάτων συνδέεται με την υλοποίηση συγκεκριμένων όρων περιορισμού, ανακύκλωσης και σωστής διαχείρισης των απορριμμάτων. Υποχρεώσεις - αγκάθια της ελληνικής πλευράς αποτελούν η υλοποίηση συστημάτων προεπεξεργασίας αποβλήτων (διαλογή – ανακύκλωση) με συγκεκριμένες επιδόσεις (80% για τις συσκευασίες μέχρι το 2011!), η αποτροπή από την ταφή του 25% των βιοαποδομήσιμων απορριμμάτων (προσπάθεια που στην Ελλάδα δεν έχει καν ξεκινήσει) και η ξεχωριστή ασφαλής διαχείριση των επικίνδυνων και άλλων ειδικών αποβλήτων, που επίσης δεν έχει προχωρήσει.
Ωρα για αποφασιστική στροφή
Αντίθετα στην Ελλάδα υπολογιζόταν το 2006 ότι το 90% των οικιακών αποβλήτων καταλήγει στην ταφή, με ποσοστά ανακύκλωσης (σύμφωνα με την Eurostat) στο 8%. Από τότε έχουν γίνει βήματα, αλλά η κατάσταση δεν έχει αλλάξει ποιοτικά, τα οργανικά βιοαποδομήσιμα πηγαίνουν για ταφή, ενώ το μεγαλύτερο μέρος των επικίνδυνων καταλήγει σε νόμιμες και παράνομες χωματερές, όταν δεν... εμπλουτίζει με εξασθενές χρώμιο κάποιον Ασωπό ή τα Ψαχνά Ευβοίας. Στον αντίποδα, στις 15 χώρες της Ε.Ε. το 40% των απορριμμάτων ανακυκλωνόταν είτε με διαλογή στην πηγή είτε με μηχανική βιολογική επεξεργασία το 2007. Ισως είναι η ώρα για μια αποφασιστική στροφή, αντί για την ανακύκλωση της αποτυχίας.
Πηγή: kathimerini.gr
