Με το ΧΥΤΑ Ημαθίας έχουμε ασχοληθεί αρκετά, μελετώντας τα στοιχεία. Είναι άλλη μια αμαρτωλή ιστορία διαχείρισης απορριμμάτων, μαζί με άλλες σε όλη την Ελλάδα. ΧΥΤΑ Μαυροράχης Θεσσαλονίκης, Νεράιδας Σερρών, Λευκίμμη Κέρκυρας, Καρβουνάρι Θεσπρωτίας, Ελληνικό Ιωαννίνων, ΧΥΤΑ Ζακύνθου. Παντού σε όλη την την Ελλάδα τα ίδια αδιέξοδα, οι ίδιες παρανομίες, οι ίδιοι πρωταγωνιστές. Αξίζει να διαβάσετε με προσοχή το παρακάτω κείμενο. Βρείτε τις ομοιότητες. Θα καταλάβετε πολλά...
Γράφει ο Γ. Ουρσουζίδης.
Εδώ και αρκετό καιρό παρακολουθούμε, όπως ολόκληρη η Ελλάδα πλέον και όχι μόνο, την Κερατέα. Tα γεγονότα της Κερατέας αποτελούν μια ξεχωριστή καθημερινή είδηση, ένα αισιόδοξο μήνυμα ανθρώπων που αντιστέκονται με τρόπο οργανωμένο και δυναμικό, εκθέτοντας όλους εκείνους που προσπαθούσαν να μας πείσουν, ότι ξαφνικά οι κάτοικοι της Κερατέας τρελάθηκαν και βάλθηκαν να ανατρέψουν την κυβέρνηση και τον δημοκρατικό περιφερειακό σχεδιασμό, αμφισβητούν την πολιτεία, ανοίγουν ορύγματα στους δρόμους, έχουν το θράσος να υπερασπίζονται την ποιότητα της ζωής τους και των παιδιών τους, την περιουσία τους, τέλος τολμούν να έχουν άποψη για το μέλλον τους και για τα κοινά.
Η μαύρη προπαγάνδα από μερίδα του «έγκριτου» τύπου, μεγάλων καναλιών και μεγαλόσχημων κυβερνητικών στελεχών με τους παρατρεχάμενους, έπεσε στο κενό, εκθέτοντας τους εμπνευστές της. Σήμερα βρισκόμαστε εδώ αλληλέγγυοι στον αγώνα της Κερατέας, από χρέος απέναντι στο καθήκον να πούμε την αλήθεια που υπαγορεύει η συνείδησή μας, να ακουστούν αλήθειες αταίριαστες με την πραγματικότητα του κράτους των Αθηνών, που δεν «περνάνε» στα μεγάλα κανάλια. Τα πρόσωπα και οι πρακτικές που ακολουθήθηκαν σε Ημαθία και Κερατέα είναι αποκαλυπτικά των σκοπιμοτήτων του «Άρχοντα των σκουπιδιών».
Όταν άκουσα για δημοκρατικό περιφερειακό σχεδιασμό, όπου όλοι, μα όλοι οι αιρετοί άρχοντες της περιφέρειας Αττικής είχαν συμφωνήσει και ομονοήσει, και μόνο κάποιοι ανυπάκουοι πολίτες, από την Λαυρεωτική γη, έβαλαν σκοπό της ζωής τους να ανατρέψουν τον δημοκρατικό προγραμματισμό, θυμήθηκα ότι πριν από δέκα χρόνια ακριβώς την ίδια αιτιολογία προέβαλαν οι επαΐοντες, αιρετοί και μη, σε βάρος όσων είχαν τολμήσει να αμφισβητήσουν την περιοχή όπου έμελλε, να χωροθετηθεί η Μ.Ε.Α. – Χ.Υ.Τ.Υ. του Ν. Ημαθίας, και τι ενδιαφέρουσα σύμπτωση σε ότι αφορά τους πρωταγωνιστές !
Σήμερα 11 χρόνια μετά η σύγχρονη Μονάδα «τελευταία λέξη της τεχνολογίας», όπως αρέσκονταν να την χαρακτηρίζουν, ακόμη δεν έχει ξεκινήσει, αλλά,…….….. η επιλογή παραμένει η πλέον αξιόπιστη και ως χωροθέτηση, αλλά και ως τεχνολογία, High Tech !
Η θέση του έργου .
Η «θέση 12», όπως ονομάσθηκε ,προτάθηκε έπειτα από 11 εναλλακτικές που προβλέπονταν από την μελέτη Φραντζή (μελετητής τότε του ΕΣΔΑ) στα πλαίσια της Π.Π.Ε.Α., βρίσκεται νότια του ποταμού Αλιάκμονα, ακριβώς πάνω από τον ταμιευτήρα που υδροδοτεί την πόλη της Θεσσαλονίκης με 160,000 m3 ημερησίως από το 2003 και προβλέπεται να φτάσει τα 600.000 m3, σε απόσταση από αυτόν μόλις 300 μέτρα και με υψομετρική διαφορά 100 μέτρα. Η περιοχή έχει χαρακτηρισθεί ως τοπίο Ιδιαίτερου Φυσικού Κάλλους της ευρύτερης περιοχής του αρχαιολογικού χώρου Βεργίνας – Παλατιτσίων με την 8383/92 απόφαση του Υ.ΜΑ.Θ. και είναι όμορη με την προστατευόμενη περιοχή NATURA 2000 «Στενά του Αλιάκμονα». Η θέση είναι ορατή από μεγάλο τμήμα της Εγνατίας οδού και από το «μπαλκόνι» της Βέροιας, την Ελιά.
Τα πρόσωπα, τα υπουργεία, οι φορείς, οι εταιρείες.
Κατά της συγκεκριμένης χωροθέτησης ασκήθηκε προσφυγή ενώπιον του τότε Γ.Γ. Π.Κ.Μ. κ. Ηλ. Λιακόπουλου από την Ν.Ε. του ΤΕΕ Ημαθίας το 2003, η οποία απερρίφθη. Αξίζει να σημειωθεί ότι η ανεξάρτητη αρχή ΣτΠ στα πλαίσια του ελέγχου που άσκησε έπειτα από αίτημα πολιτών, απεφάνθη και επί της απόρριψης της προσφυγής, με την εξής διατύπωση: «Συνεπώς είναι προφανές ότι η απόφαση του Γενικού Γραμματέα Περιφέρειας είναι πλημμελώς αιτιολογημένη» (αρ.πρωτ. 12678.2.4/27-10-2003).
Είναι απορίας άξιο πως «κατάφεραν» οι του ΥΠΕΧΩΔΕ να χωροθετήσουν σε μία θέση που κανένας αρμόδιος φορέας δεν εισηγήθηκε θετικά για την συγκεκριμένη θέση, ενδεικτικά αναφέρουμε:
1) Υπουργείο Πολιτισμού επί Ε. Βενιζέλου με Γ.Γ. και πρόεδρο του Κ.Α.Σ την κ. Λ. Μενδώνη, το θέμα παραμένει επί εξάμηνο τουλάχιστον, χωρίς να συζητηθεί.
2) ΙΖ’ Εφορεία Κλασικών Αρχαιοτήτων – Αρνητική εισήγηση,
3) ΙΑ’ Εφορεία Βυζαντινών Αρχαιοτήτων – Αρνητική εισήγηση,
4) Υπουργείο Υγείας – Αρνητική εισήγηση,
5) Τμήμα Δ.Σ.Α. / ΥΠΕΧΩΔΕ – Αρνητική εισήγηση,
6) ΕΥΠΕ / 142204/16-3-2005 ΥΠΕΧΩΔΕ – Αρνητική εισήγηση,
7) Ανεξάρτητη Αρχή Συνήγορος του Πολίτη – Αρνητική εισήγηση,
8) Επιμελητήριο Περιβάλλοντος – Αρνητική εισήγηση,
9) Δ. Βέροιας – Αρνητική εισήγηση,
● Ορισμένοι από τους παραπάνω φορείς όπως το ΥΠΠΟ επί Τατούλη με Γ.Γ. τον κ. Ζαχόπουλο κάτω από πολιτικές πιέσεις τον Δεκέμβριο του 2004 υπαναχωρεί εγκρίνοντας την Μ.Π.Ε., καθώς και οι αντίστοιχες Εφορείες Αρχαιοτήτων, αλλά και άλλες υπηρεσίες διαφοροποιούνται από την αρχική τους αρνητική θέση.
● Έπειτα από ασφυκτικές πιέσεις πολιτικών «παραγόντων» του Νομού Ημαθίας, των δύο μεγάλων κομμάτων, τον Οκτώβριο 2005 εκδίδεται η Κοινή Υπουργική Απόφαση που εγκρίνει την χωροθέτηση ( Α.Π. 140479/12-10-2005), των συναρμόδιων υπουργείων, με ΥΠΕΧΩΔΕ τον κ. Γ. Σουφλιά , ΔΗΜ.ΔΙΟΙΚΗΣΗΣ., ΥΠ. ΥΓΕΙΑΣ., ΥΠ. ΑΓΡ. ΑΝ/ΞΗΣ. και ΥΠΟΥΡΓΟ. ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΥ τον κ. Π. Τατούλη.
● Το Τ.Ε.Ε./Τ.Κ.Μ. σε συνεργασία με την Νομαρχιακή Επιτροπή του Τ.Ε.Ε. Ημαθίας, τον Σύλλογο Αρχιτεκτόνων, Σύλλογο Επιστημόνων Μηχανικών, Σύλλογο Ελευθέρων Επαγγελματιών και το Σύλλογο Ηλεκτρολόγων Μηχανολόγων Μηχανικών, δηλαδή από κοινού με το σύνολο του τεχνικού κόσμου του Νομού, άσκησε προσφυγή κατά της Κ.Υ.Α. ενώπιον του Σ τ Ε, εκτός από τον τεχνικό κόσμο του Νομού ασκήθηκε προσφυγή και από ομάδα πολιτών του Δ. Βέροιας. ,
● Τον Νοέμβριο του 2007 επί ΥΠΠΟ κ. Λιάπη με Γ.Γ. και πρόεδρο του Κ.Α.Σ. πάλι τον κ. Ζαχόπουλο έπειτα από ομόφωνη εισήγηση του ΚΑΣ εκδίδεται νέα υπουργική απόφαση, κατά της χωροθέτησης αυτή την φορά.
● Τον Ιανουάριο του 2009 επί ΥΠΠΟ κ. Σαμαρά με Γ.Γ. και πρόεδρο του Κ.Α.Σ. τον κ. Δραβίλα, έπειτα από κατά πλειοψηφία εισήγηση του ΚΑΣ ( μειοψηφούντος του κ. Λ. Χατζηαγγελάκη) εκδίδεται νέα υπουργική απόφαση υπό όρους, υπέρ της χωροθέτησης αυτή την φορά.
● Τον Δεκέμβριο του 2010, λίγες μόνο μέρες πριν λήξουν οι Περιβαλλοντικοί Όροι της ΚΥΑ του 2005 (30.12.2010), έπειτα από ομόφωνη γνωμοδότηση του Κ.Α.Σ., εγκρίνεται η μελέτη εφαρμογής του έργου σε γήπεδο μεγαλύτερο κατά 32 στρέμματα, από το αρχικά παραχωρηθέν των 49 στρεμμάτων, δηλαδή σε ξένο οικόπεδο, δασική έκταση εν προκειμένω, η οποία μέλει να παραχωρηθεί! Η σχετική υπουργική απόφαση εκδίδεται τον Ιανουάριο του 2011 και φέρει την υπογραφή του ΥΠΠΟ κ. Γερουλάνου, με Γ.Γ. και πρόεδρο του Κ.Α.Σ. και πάλι την κ. Λ. Μενδώνη.
● Τον Απρίλιο του 2011 η ΥΠΕΚΑ κ. Τίνα Μπιρμπίλη, εγκρίνει την παράταση ως προς τον χρόνο ισχύος της Κ.Υ.Α. του 2005 και την τροποποιεί, περιλαμβάνοντας τους όρους που έθετε η Υ.Α. του ΥΠΠΟ επί Α. Σαμαρά, ανοίγοντας ουσιαστικά τον δρόμο για οικονομικές απαιτήσεις σε περίπτωση το έργο είτε ναυαγήσει, είτε δεν ευδοκιμήσουν οι προσφυγές που ασκήθηκαν ενώπιον του ΣτΕ.
● Και ενώ όλα αυτά συμβαίνουν πλειάδα επιστημονικών, πολιτιστικών, οικολογικών μη κυβερνητικών οργανώσεων καταθέτει ψηφίσματα διαμαρτυρίας, μεταξύ αυτών ο Σύλλογος Ελλήνων Αρχαιολόγων, η Εταιρεία Μακεδονικών Σπουδών, το ΠΑΝελλήνιο Δίκτυο ΟΙΚολογικών Οργανώσεων, το Επιμελητήριο Περιβάλλοντος και Βιώσιμης Ανάπτυξης, το W.W.F. και πολλοί άλλοι.
● Πριν την προκήρυξη του διαγωνισμού για το έργο, ο ΕΣΔΑ Ημαθίας προκηρύσσει την θέση του Τεχνικού Συμβούλου, στον διαγωνισμό συμμετέχουν δύο σχήματα το πρώτο υπό τον κ. ΦΡΑΝΤΖΗ (μελετητή του ΕΣΔΑ μέχρι τότε) και αυτό της ΕΠΕΜ Α.Ε. με προεκτιμώμενη αμοιβή 452.000 €, τον διαγωνισμό κέρδισε η ΕΠΕΜ Α.Ε. η οποία σαν Τεχνικός Σύμβουλος πλέον προετοιμάζει τα τεύχη δημοπράτησης για τον διαγωνισμό που πρόκειται να ακολουθήσει, ( Διακήρυξη, Ε.Σ.Υ., Τ.Σ.Υ., Οικονομική Τεκμηρίωση Προσφοράς, Ειδικοί Όροι κ.λ.π.), για τη ΜΕΑ-ΧΥΤΥ.
● Τον Δεκέμβριο του 2007, ο Ενιαίος Σύνδεσμος Διαχείρισης Απορριμμάτων Ο.Τ.Α. Νομού Ημαθίας προκήρυξε ανοιχτό διαγωνισμό για την ανάθεση του έργου «Μελέτη, κατασκευή, χρηματοδότηση και παραχώρηση εκμετάλλευσης για 25 έτη Μονάδας Επεξεργασίας Απορριμμάτων Νομού Ημαθίας» με προεκτιμώμενο προϋπολογισμό 28.000.000,00 Ευρώ πλέον ΦΠΑ. Ο ανωτέρω διαγωνισμός, διεξήχθη στις 5-3-2008, Στον διαγωνισμό συμμετείχαν και υπέβαλαν προσφορές η εταιρεία ΗΛΕΚΤΩΡ Α.Ε. και η εταιρεία BILFINGER BERGER. Μετά την ολοκλήρωση του πρώτου σταδίου του διαγωνισμού (έλεγχος δικαιολογητικών συμμετοχής), κατά το οποίο κρίθηκε ότι, μόνο η πρώτη, πληροί τις προϋποθέσεις περαιτέρω συμμετοχής στον διαγωνισμό και του δεύτερου σταδίου του διαγωνισμού (έλεγχος και αξιολόγηση της τεχνικής προσφοράς) καθώς και του ελέγχου και της αξιολόγησης της οικονομικής προσφοράς της έχει ανακηρυχθεί, κατά τα προβλεπόμενα στην Διακήρυξη, προσωρινός ανάδοχος και με την υπ' αριθμόν 24/2009 απόφαση του Διοικητικού Συμβουλίου του Ενιαίου Συνδέσμου Διαχείρισης Απορριμμάτων Ο.Τ.Α. Νομού Ημαθίας (Αναθέτουσας Αρχής) της κατακυρώθηκε η σύμβαση του εν λόγω έργου. Το σχέδιο της προς υπογραφή σύμβασης του έργου είχε υποβληθεί στα μέσα του 2009 από την Αναθέτουσα Αρχή στο Ελεγκτικό Συνέδριο για προληπτικό έλεγχο, εγκρίθηκε μετά από αλλεπάλληλες αναγκαστικές διορθώσεις με την υπ΄αρ. 63/2010 πράξη του Ε΄ Κλιμακίου του Ε.Σ. με αρ. πρ. 2584/01.03.2010, τελικά στις 26/3/2010 υπογράφηκε η «λεόντεια» Σύμβαση μεταξύ της ΗΛΕΚΤΩΡ Α.Ε. και του ΕΣΔΑ ΗΜΑΘΙΑΣ
Οι λόγοι της προσφυγής στο ΣτΕ:
Τον Δεκέμβριο του 2005 το Τ.Ε.Ε./Τ.Κ.Μ. σε συνεργασία με την Νομαρχιακή Επιτροπή του Τ.Ε.Ε. Ημαθίας, τον Σύλλογο Αρχιτεκτόνων, Σύλλογο Επιστημόνων Μηχανικών, Σύλλογο Ελευθέρων Επαγγελματιών και το Σύλλογο Ηλεκτρολόγων Μηχανολόγων Μηχανικών, άσκησε προσφυγή κατά της Κ.Υ.Α. ενώπιον του Σ τ Ε, μετά από αλλεπάλληλες αναβολές η υπόθεση πρόκειται να συζητηθεί στις 9/11/2011, για τους παρακάτω προφανέστατους λόγους :
● Προστασία του Υδάτινου Δυναμικού του Νομού από πιθανή μόλυνση, είναι αδιανόητο να δεχθούμε την πιθανότητα μόλυνσης του μεγαλύτερου ποταμού της επικράτειας, όταν μάλιστα το υδάτινο αποθεματικό της χώρας συνεχώς φθίνει.
● Προστασία της Δημόσιας Υγείας, σήμερα των θεσσαλονικέων, αύριο ίσως κάποιας άλλης πόλης, αφού το νερό του Αλιάκμονα στον συγκεκριμένο ταμιευτήρα (Αγ. Βαρβάρας) κρίθηκε κατάλληλο για ύδρευση και υδροδοτεί την πόλη της Θεσσαλονίκης από το 2003 με 160.000 m3 ημερησίως και μετά την ήδη αποπερατωθείσα κατασκευή του νέου φράγματος αναρρύθμισης, προβλέπεται αύξηση της παροχής σε 600.000 m3 ημερησίως.
● Προστασία της ευρύτερης περιοχής της Βεργίνας, η συγκεκριμένη «θέση 12» χωροθέτησης της Μ.Ε.Α.-ΧΥΤΥ που αφορά το σύνολο των απορριμμάτων(60.000 ton/έτος) του Ν. Ημαθίας, αλλά και επί πλέον 40.000 ton/έτος προερχόμενους από όμορους Νομούς, (όπως παρά την ΚΥΑ, έγινε πρόβλεψη στην Διακήρυξη του έργου), βρίσκεται στην καρδιά μιας περιοχής που προστατεύεται απολύτως τόσο από την ελληνική, όσο και την διεθνή νομοθεσία (ο αρχαιολογικός χώρος των Αιγών συμπεριλαμβάνεται στον κατάλογο των μνημείων της παγκόσμιας πολιτιστικής κληρονομιάς της UNESCO), αποτελεί το κοινό όριο μεταξύ δύο περιοχών: - Τοπίου Ιδιαίτερου Φυσικού Κάλλους της ευρύτερης περιοχής του Αρχαιολογικού χώρου Βεργίνας – Παλατιτσίων (Υ.Μ.Α.Θ. 8383/92) - Περιοχής NATURA 2000 GR 1210002 «Στενά του Αλιάκμονα».
Αβίαστο συμπέρασμα.
Η αντίδραση των κατοίκων της Κερατέας είναι και εύλογη και δίκαιη, η αγανάκτηση απέναντι σε ένα κράτος που δεν σε υπολογίζει ως ισότιμο συνομιλητή, που κυριολεκτικά σε αγνοεί, όταν μάλιστα αντιλαμβάνεσαι ότι τα πρόσωπα που κυριολεκτικά από την «πίσω πόρτα» επιβάλουν τις απόψεις τους, γίνονται κυρίαρχη άποψη σε βάρος του τόπου σου, τότε η αντίδραση αποτελεί την οφειλόμενη ενέργεια. Χωρίς να υποτιμώ την επιστημονική γνώση, θεωρώ ότι ο πολίτης εισπράττει την εμμονή των «ειδικών» στα ακατανόητα, ως «στρατευμένη γνώση» και ως «πληρωμένη γνώμη», έτσι τους αναγνώρισε ο Βάρναλης πριν 80 χρόνια περίπου. Άλλωστε στο «ίδιο έργο θεατές» βρεθήκαμε τόσο στην Ημαθία, όσο και στην Κερατέα, με τους ίδιους πρωταγωνιστές, τυχαίο το γεγονός;
Είναι προφανές ότι τα τελευταία χρόνια δαιμονοποιήθηκε ο Δημόσιος Χαρακτήρας των υπηρεσιών, σε αυτό συνέβαλε τα μέγιστα η προπαγάνδα που ασκούν καθημερινά στην πλειοψηφία τους τα Μ.Μ.Ε. και σε συνθήκες οικονομικής κρίσης η «δουλειά» γίνεται εύκολα, όμως είναι έτσι τα πράγματα; Πιστεύω απόλυτα ότι ο τομέας της διαχείρισης των απορριμμάτων σε επίπεδο Χ.Υ.Τ.Α. επιβάλλεται να κρατήσει τον Δημόσιο χαρακτήρα του, διαφορετικά θα παρατηρείται το φαινόμενο της πλημμελούς καθημερινής επίχωσης των απορριμμάτων, της πλημμελούς καλλιέργειας τους, της πλημμελούς συμπύκνωσης τους, που τελικά θα οδηγήσουν σε μεγαλύτερες δαπάνες σε βάρος των πολιτών, αλλά και σε «εύκολες λύσεις» από πλευράς ιδιωτών, ίσως και σε «αναγκαίες αυταναφλέξεις», προκειμένου να διατηρηθεί ο διαθέσιμος χώρος και τα κέρδη.
Τα αμείλικτα ερωτήματα που δεν απαντήθηκαν ποτέ:
► Είναι δυνατόν ο πολίτης να εμπιστευθεί την Δημόσια Διοίκηση, όταν οι υπουργοί αλλάζουν θέση πάνω στο ίδιο ζήτημα, με εντελώς αντιφατικές Υπουργικές Αποφάσεις, όπως το ΥΠΠΟ στην προκειμένη περίπτωση;
► Είναι εύλογο ή όχι, να αμφισβητείται η ορθή και άδολη κρίση θεσμικών οργάνων της πολιτείας, όταν το Κ.Α.Σ., άλλαξε τρεις φορές τη γνωμοδότηση του πάνω στο ίδιο ζήτημα και μάλιστα χωρίς να αλλάξουν τα δεδομένα;
► Είναι δυνατόν να μην ανησυχούμε και να μην φοβόμαστε για το μέλλον, όταν η υπουργός ΠΕ.Κ.Α., εγκρίνει ΜΕΑ- ΧΥΤΥ σε μια πολλαπλά προστατευόμενη περιοχή (Natura 2000, Τ.Ι.Φ.Κ., ΟΥΝΕΣΚΟ-Αρχαιολογικός χώρος, Ταμιευτήρας Υδροδότησης Θεσ/νικης), αναρωτιέται κανείς που θα πει πλέον ΟΧΙ; Πώς θα αρνηθεί αύριο, κάτι ανάλογο, σε μια άλλη επίσης προστατευόμενη περιοχή, ιδιαίτερα όταν δεν συντρέχουν σωρευτικά όλοι οι παραπάνω λόγοι;
► Η παραπάνω συνδιαλλαγή (αλισβερίσι) μεταξύ Δημοσίου και Ιδιωτικών εταιρειών δικαιολογεί ή όχι την εύλογη ανησυχία των πολιτών, αφού είναι πρόδηλο ότι όλα στοχεύουν στο εύκολο και σίγουρο κέρδος, με οποιοδήποτε περιβαλλοντικό κόστος;
