Προσωπικές εμπειρίες του Γιώργου Π. Ιατρού
Την δεκαετία 1960-1970 και λίγο μετά θυμάμαι πιτσιρικάς στην αρχή και έφηβος αργότερα κατέβαινα στην Αθήνα στα μαγαζιά γύρω από το Μοναστηράκι, μαζί με τον πατέρα μου που είχε εμπορικό κατάστημα στα πάνω καφενεία της Κερατέας.
Στο ερώτημα που αναπόφευκτα ερχόταν πολλές φορές «Από που είσαστε;» απαντούσαμε «Από την Κερατέα» και συνήθως ακούγαμε «Α! Από το μοναστήρι της Μαριάμ» ή «Από την Κερατέα, εκεί που έπεσε το αεροπλάνο από τη Κρήτη».
Η Κερατέα εκείνη την εποχή είχε συνδεθεί με δύο γεγονότα που συντάραξαν το Πανελλήνιο κι είχαν αρνητικό πρόσημο παρ’ όλο που δεν είχαν σχέση με τους κατοίκους της.
Το πρώτο είχε να κάνει με τα γεγονότα στο μοναστήρι της Κακής Θάλασσας με ηγουμένη την Μαριάμ όταν τη νύχτα της 4-5 Δεκεμβρίου 1950, ογδόντα πέντε άντρες της Αστυνομίας με επικεφαλής τους αξιωματικούς, αρμόδιο ανακριτή και αντιεισαγγελέα, κύκλωσαν την μονή και ξεσκέπασαν μια εστία μεσαίωνα στην Ελλάδα όπως γράφει ο ιστορικός Σπ. Λιναρδάτος στο βιβλίο του «Από τον Εμφύλιο στη Χούντα» (τόμος Α’ 1949-1952 σελ. 191-192)
Η Μαριάμ και οι συνεργοί της μεταφέρονται στη φυλακή, τριάντα έξι αγόρια και κορίτσια που έπασχαν από φοβία ελευθερώνονται και ο τύπος της εποχής γράφει για πολύ καιρό για αυτό το σκάνδαλο.
Το άλλο γεγονός ήταν η αεροπορική τραγωδία που συνέβη το βράδυ της 8ης Δεκεμβρίου 1969 στο Πάνειο όρος της Κερατέας, όταν τετρακινητήριο αεροσκάφος της «Ολυμπιακής Αεροπορίας» έπεσε φλεγόμενο και συνετρίβη σε απόκρημνη πλαγιά του βουνού, ορατή σε όλη την πόλη. Το αεροσκάφος είχε απογειωθεί από το αεροδρόμιο των Χανίων και ο μοιραίος απολογισμός ήταν 90 νεκροί (85 επιβάτες και 5 μέλη του πληρώματος)
Πέρασαν όμως τα χρόνια, σιγά σιγά ο απόηχος των γεγονότων αυτών έμεινε σαν μακρινή ανάμνηση και φθάσαμε στον αγώνα της Κερατέας, τις 128 μέρες αντίστασης κατά των ΧΥΤΑ (11 Δεκεμβρίου 2010- 18 Απριλίου 2011) που έκαναν την πόλη μας πασίγνωστη όχι μόνο στο Πανελλήνιο αλλά και σε πολλές χώρες του εξωτερικού.
‘Ετσι λοιπόν τώρα αν μας ρωτάνε «Από που είσαστε;» απαντάμε φυσικά «Από την Κερατέα» και αμέσως αντιλαμβανόμαστε ότι η καταγωγή μας στον περισσότερο κόσμο έχει θετικό πρόσημο, που φέρνει και μια λάμψη στα μάτια «Α! Από την ηρωική Κερατέα! Είσαστε οι μόνοι που κερδίσατε!» ή «Από το γαλατικό χωριό. Είμαστε μαζί σας τότε!» ή «Α! Κύριε από την Κερατέα power. Μπράβο σας» (το τελευταίο από νεαρό φοιτητή). Ακόμα και αυτοί που είναι επιφυλακτικοί και συντηρητικοί, όταν ακούν Κερατέα, ζητάνε να μάθουν τι ακριβώς έγινε τότε, πως έχουν οι εξελίξεις, αν τελικά έγινε ή θα γίνει ο ΧΥΤΑ.
Το σχόλιό μου αυτό που γράφεται 3 περίπου χρόνια μετά την εισβολή των ΜΑΤ, δεν είναι τίποτα άλλο από προσωπικές εμπειρίες, σε γεγονότα κυρίως καλλιτεχνικά και όχι μόνο, που συνέβησαν μετά τις 128 ημέρες και αποδεικνύουν πόσο σοβαρό είναι το φορτίο του αγώνα της Κερατέας, πόσο μεγάλη είναι η παρακαταθήκη του σε εμάς, αλλά και στις επόμενες γενιές της πόλης μας.
Σεπτέμβριος 2011
‘Ενας μικρόσωμος Βολιβιανός πατέρας 6 παιδιών, ο ‘Οσκαρ Ολιβέιρα, ηγέτης στο κίνημα άμεσης δημοκρατίας, που κατάφερε να ακυρώσει τα σχέδια των διεθνών τραπεζών και της τότε κυβέρνησης της χώρας του για ιδιωτικοποίηση των υδάτινων πόρων, έρχεται να επισκεφθεί το Οβριόκαστρο.
Ανεβαίνουμε μια αντιπροσωπεία 20 περίπου άτομα μαζί του, του δείχνουμε το χώρο, συζητάμε με την βοήθεια στη διερμηνεία της κοινωνιολόγου Κατερίνας Νασιώκα και φεύγοντας παίρνει συγκινημένος μια πέτρα από τη γη μας. Φοράει μια μπλούζα με το σύνθημα «LA RIVOLUZIONE del AQUA», ένα κασκέτο ναυτικό και αρνήθηκε δυο φορές τη θέση υπουργού που του πρότεινε ο πρόεδρος Μοράλες.
Καταλαβαίνω ποιος είναι, πολύ αργότερα, όταν βλέπω το εξαιρετικό ντοκιμαντέρ «THE CORPORATION», με θέμα τις μεγάλες εταιρείες που καταστρέφουν το περιβάλλον, συντρίβουν ζωές με αποκλειστικό στόχο το κέρδος. Ο ‘Οσκαρ Ολιβέιρα μιλάει στο ντοκιμαντέρ μαζί με μεγάλες προσωπικότητες όπως ο Νοαμ Τσόμσκι, η Ναόμι Κλάιν, ο Μάικλ Μουρ, ο Μίλτον Φρίντμαν κ.α. για αυτό το παθολογικό κυνήγι χρήματος που αν κάποια στιγμή δεν ελεγχθεί, οι συνέπειες θα είναι ολέθριες.
Σεπτέμβριος 2012
Στο φεστιβάλ κινηματογράφου «Νύχτες πρεμιέρας» προβάλλεται μεταξύ άλλων το ντοκιμαντέρ του γνωστού Τούρκου σκηνοθέτη Φατιχ Ακίν με τίτλο «Σκουπίδια στον κήπο της Εδέμ», που στη συνέχεια έγινε «Μολυσμένος Παράδεισος» και τελικά βγήκε στους κινηματογράφους με τον οριστικό τίτλο «Ο Παράδεισος δεν είναι εδώ». Αναφέρεται στο Τζαμπουρνού, την Κερατέα της Τουρκίας, ένα όμορφο χωριό στα παράλια της Μαύρης Θάλασσας, απ’ όπου κατάγεται ο πατέρας του σκηνοθέτη και καταγράφει τον αγώνα των κατοίκων του, όταν έγινε εκεί ο ΧΥΤΑ. Οι ομοιότητες με τον δικό μας αγώνα είναι συγκλονιστικές. ‘Οταν τελειώνει η προβολή, παρουσία του σκηνοθέτη, γίνονται ερωτήσεις. Παίρνω το λόγο κι εγώ και αναφέρω ότι «Είμαι από την Κερατέα». Στο άκουσμα της λέξης Κερατέα, ο κινηματογράφος ΔΑΝΑΟΣ σείεται από το χειροκρότημα. Προφανώς θα χειροκροτούσαν έτσι οποιονδήποτε από την Κερατέα έλεγε το ίδιο. Δε θα ξεχάσω ποτέ μου αυτή την μέρα, 400 άτομα, κάθε ηλικίας, κάθε πολιτικής απόχρωσης, χειροκροτούν την Κερατέα και ο ίδιος ο σκηνοθέτης ξαφνιάζεται! Το φιλμ αυτό με τη ευκαιρία της 3ης επετείου από την επέμβαση των ΜΑΤ, θα προβληθεί στην αίθουσα εκδηλώσεων της «Χρυσής Τομής»
Ιανουάριος 2013
Στο χώρο CAMP, στην καρδιά της Αθήνας πλατεία Δημαρχείου (Κοτζιά), γίνεται η έκθεση τέχνης Μικρογεωγραφίες ΙΙ (επιμέλεια Χαρίκλεια Χάρη). Αναφέρεται κυρίως στον αρχαιολογικό χώρο του Οβριοκάστρου Κερατέας στο Ναό της Αρτέμιδας Αγροτέρας στο Μετς και στο Σκοπευτήριο Καισαριανής, στη δράση των τοπικών κοινοτήτων και καλλιτεχνικών ομάδων ή ατόμων που συμπαραστάθηκαν με έργα τους. Υπάρχουν, video, έργα ζωγραφικής,φωτογραφίες για τους σχετικούς αγώνες.
Εκείνο το βράδυ 8/01/2013 που έγιναν τα εγκαίνια, ανακαλύπτω το έργο «Επάνω στην Πέτρα» του Άγγελου Σκούρτη, αφιερωμένο στο 14χρονο Ανδρέα Λυκουρίνο που εκτέλεσαν οι Γερμανοί στο Σκοπευτήριο της Καισαριανής.
Θεώρησα άκρως τιμητικό ο αγώνας της Κερατέας, έστω και σε καλλιτεχνικό επίπεδο, να συνδυάζεται με ένα σπουδαίο γεγονός της Εθνικής μας Αντίστασης. «Γιατί βάλατε αυτή την πέτρα κάτω;» ρώτησα τον καλλιτέχνη και μου εξήγησε ότι το παλικαράκι αυτό, ο Ανδρέας Λυκουρίνος, επειδή το μπόι του ήταν μικρό (14 χρονών) έβαλε μια πέτρα για να φαίνεται άντρας κι έτσι τον εκτέλεσαν οι Γερμανοί.
Μέσω του αγώνα μας, ανακάλυψα ένα μικρό ήρωα που δεν γνώριζα. Βρήκα ένα ποίημα αφιερωμένο στον Αντρέα στο βιβλίο του Μανώλη Γλέζου «Νέκυιαι Ωδαί» και το σημείωμα που άφησε στον πατέρα του «Μπαμπά με πανε για εκτέλεση στην Καισαριανή μαζί με τους....(αναφέρει ονόματα). Ειδοποίησε σε παρακαλώ τα σπίτια τους! Μη στεναχωριέσαι Αντρέας!»
Απρίλιος 2013
Μέγαρο Μουσικής Αθηνών. Προβολή της ταινίας «Μέγαρα» του Γ. Τσεμπερόπουλου, Σ. Μανιάτη και εκδήλωση με θέμα «Η δύναμη της παρέμβασης του κινηματογράφου, στους μεγάλους κοινωνικούς αγώνες, τότε και σήμερα». Είμαστε εκεί από την Κερατέα και την Χαλκιδική και μιλάμε μετά την προβολή. Νέα εξαιρετική υποδοχή. Από το εκλεκτό πάνελ, ο καθηγητής Κοινωνιολογίας του Πανεπιστημίου Αθηνών, Κωνσταντίνος Τσουκαλάς, αναφέρεται στα Μέγαρα τότε (1973), στην Κερατέα και τις Σκουριές σήμερα. Ο κόσμος έχει καταλάβει, τονίζει ότι ανάπτυξη δεν σημαίνει εξέλιξη, δεν είναι αυτονόητη όπως παλαιότερα και οδηγεί μάλλον σε καταστροφή. Πρέπει να λειτουργεί η δημοκρατία και να λαμβάνονται υπ’ όψιν οι κάτοικοι. Δημόσια του απευθύνουμε πρόσκληση να έρθει να μιλήσει στην Κερατέα, την οποία και αποδέχεται.
Θα μπορούσα να συνεχίσω έτσι και από άλλες εμπειρίες μου. Άλλωστε δεν είμαι ο μόνος. Στο βιβλίο επισκεπτών της «Χρυσής Τομής» κάποιος προσκεκλημένος μας έγραψε : «Όσο θα υπάρχουν γαλατικά χωριά και τα απλώνουμε γύρω μας, τόσο πιο δύσκολα η κυριαρχία θα μας έχει για αριθμούς. Καλές συνέχειες.»
Παρόμοια σχόλια έχουν γράψει πάρα πολλοί, απο τον Απρίλιο του 2011 και μετά! «ΝΑ ΓΙΝΕΙ ΚΕΡΑΤΕΑ ΟΛΗ Η ΓΗ, ΠΡΙΝ ΓΙΝΕΙ Η ΖΩΗ ΜΑΣ ΧΩΜΑΤΕΡΗ» είναι ένα σύνθημα από ένα τοίχο της Αθήνας, που μου έστειλε ένας φίλος στο κινητό.
Κι ο φίλος μας ο Σπύρος ο Τσακίρης, ο φωτορεπόρτερ του αγώνα, επίτιμος δημότης Κερατέας στις ψυχές όλων μας να επιμένει «Δεν έχετε καταλάβει ακόμη τι κάνατε τότε. Πόσο σημαντικό ήταν όλο αυτό, όχι για την Κερατέα μόνο, αλλά για όλη την Ελλάδα...»
Τι να σου πω Σπύρο, ξέρω κι εγώ, το έχουμε καταλάβει;
ΓΙΩΡΓΟΣ Π. ΙΑΤΡΟΥ
