Το Οβριόκαστρο (όνομα προσδιοριστικό στην Ελλάδα των μακροχρόνια εγκαταλελειμμένων φρουρίων) βρίσκεται σε υψόμετρο 315 μέτρων πάνω σε ένα ύψωμα της απόληξης των λόφων της Λαυρεωτικής. Την κοιλάδα από κάτω του που έχει χαρακτηριστεί ως περιοχή ιδιαίτερου φυσικού κάλλους στην καθημαγμένη Αττική, διαρρέει ένας χείμαρρος. Η θέα από το οχυρό είναι ένα εκτενές πανόραμα καθώς περιλαμβάνει όλη σχεδόν την έκταση μέχρι την Ανάβυσσο, τον Σαρωνικό, πολύ μεγάλο μέρος των Μεσογείων και το νότιο Ευβοϊκό. Ο λόφος δεσπόζει του χώρου και παρουσιάζει χαρακτηριστικά στρατηγικής σημασίας.
Το χώρο αυτό επέλεξε η Ελληνική Πολιτεία για να στεγάσει τις δραστηριότητες ενός ΧΥΤΑ. Σε μια περιοχή όπου έχει ανευρεθεί ο Κούρος της Κερατέας (από πεντελικό μάρμαρο του 6ου πχ αιώνα, φυλάσσεται σήμερα στο Εθνικό Αρχαιολογικό Μουσείο) και υπάρχουν ίχνη προϊστορικής δραστηριότητας και μετέπειτα εγκατάστασης, το Ελληνικό Κράτος αποφάσισε να επεξεργαστεί απορρίμματα χωρίς καν να προηγηθεί συστηματική επιφανειακή αρχαιολογική έρευνα του χώρου και της ευρύτερης περιοχής.
Η περιοχή του Οβριοκάστρου αποτελεί ένα μάλλον μικρής σημασίας αρχαιολογικό χώρο συγκρινόμενο με τους εκπληκτικούς θησαυρούς που κοσμούν την Αττική. Υπάρχουν όμως ενδείξεις της πρώτης προϊστορικής συγκομιδής μεταλλευμάτων και η περιοχή της ανατολικής Αττικής και των Μεσογείων έχει φέρει στο φως πραγματικά σπουδαία ευρήματα όπως το πρώτοελλαδικό νεκροταφείο στο Τσέπι και των μεσοελλαδικων τύμβων στο Βρανά στο Μαραθώνα (και όχι μόνο).
Υποβαθμίζεται περαιτέρω η περιοχή, ολοκληρώνοντας την τραγική τσιμεντοποίηση της, με ένα Χώρο Υγειονομικής Ταφής Απορριμμάτων που θα εγκατασταθεί:
* σε άμεση γειτνίαση με ένα χώρο που έχει χαρακτηριστεί ως "A ζώνη απολύτου προστασίας" σύμφωνα με την Β Εφορία Προϊστορικών και Κλασσικών Αρχαιοτήτων και παρά την έντονη αντίθεση του Συλλόγου Ελλήνων Αρχαιολόγων
* σε μια περιοχή που έχει χαρακτηριστεί ως "Τοπίο Ιδιαιτέρου Φυσικού Κάλλους", ενώ στο κέντρο του επιλεγμένου χώρου υπάρχει πηγή και υδατόρευμα
- η εξαιρετικά δαπανηρή τεχνολογία βιοξήρανσης, την αντίθεση στην οποία έχουν εκφράσει 4 από τις μεγαλύτερες περιβαλλοντικές οργανώσεις της χώρας, η Οικολογική Εταιρεία Ανακύκλωσης, Greenpeace, Μεσόγειος SOS και WWF Ελλάς καθώς:
- δεν χρησιμοποιεί διαλογή στην πηγή των οικιακών οργανικών απορριμμάτων με ξεχωριστό κάδο αλλά την σύμμεικτη επεξεργασία τους
- δεν ευνοεί την ανακύκλωση
- δεν επιλύει το πρόβλημα της διαχείρισης των απορριμμάτων της Αττικής (ημίμετρο)
- χρησιμοποιεί μονάδες θερμικής επεξεργασίας (καύσης, πυρόλυσης ή αεριοποίησης) επιζήμιες για το περιβάλλον η οποίες θα μπορούσαν να αποφευχθούν
- έχει πολύ υψηλό επενδυτικό και λειτουργικό κόστος (συγκριτικά με ανακύκλωση - κομποστοποίηση - ΧΥΤΥ).
Για μια ακόμη φορά η Ελληνική Πολιτεία κινείται σπασμωδικά χωρίς συνεκτικό σχέδιο, που να περιλαμβάνει βασικές και παράπλευρες δραστηριότητες και σταθερές του χώρου εγκατάστασης ενός τέτοιου έργου, με βασικό επιχείρημα αυτό της απορρόφησης κονδυλίων, για ένα τρόπο αντιμετώπισης των απορριμμάτων που ήδη το 2012 θα είναι ξεπερασμένος. Και η σιωπή των Μέσων Μαζικής Ενημέρωσης (τηλεόραση) είναι εκκωφαντική.
Είναι αλήθεια βέβαια ότι στην περιβαλλοντικά ερημωμένη Αττική ελάχιστοι ελεύθεροι χώροι υπάρχουν, αναρωτιέται όμως κανείς, πέρα από τις σοβαρότατες ενστάσεις των Οικολογικών Οργανώσεων αν εξαντλήθηκαν όλοι οι διαθέσιμοι χώροι προτού αποφασιστεί η γειτνίαση ενός εργοστασίου σκουπιδιών με ένα αρχαιολογικό χώρο (για τον οποίο ανεξάρτητα αν έχει τη σπουδαιότητα της Ακρόπολης ή όχι οι κάτοικοι της Κερατέας έχουν κάθε δικαίωμα να είναι υπερήφανοι).
Στην νότια πλευρά του λόφου οι αρχαιολόγοι Εύαγγελος και Όλγα Κακαβογιάννη (1997) εντόπισαν όστρακα προϊστορικών αγγείων και θραύσματα εργαλείων, λεπίδες και αιχμές βέλων από οψιανό, τα οποία φυλάσσονται σήμερα στο Αρχαιολογικό Μουσείο Λαυρίου. Τα αγγεία ανήκουν στην Τελική Νεολιθική (3.500-3.000πχ), Πρωτοελλαδική (3.000-2.800πχ) και Μεσοελλαδικη (2.000-1.600πχ) περίοδο.
Στην ίδια πλαγιά ανακαλύφθηκαν επίσης δύο ορύγματα που είναι πιθανότατα στόμια μικρών υπόγειων μεταλλευτικών στοών. Στην περίπτωση που η εν λόγω υπόθεση επιβεβαιωθεί θα πρόκειται για δύο από τα αρχαιότερα μεταλλευτικά έργα. Το μικρό πλήθος των ευρημάτων καθιστά πιθανή την περιστασιακή χρήση του χώρου. Συνδυάζοντας τα παραπάνω με το γεγονός ότι στην περιοχή υπάρχουν μεταλλευτικά κοιτάσματα καθίσταται πιθανή η υπόθεση της πρώτης χρήσης (Νεολιθική Περίοδος) του χώρου για την ανακομιδή μεταλλευμάτων.
Το φρούριο, που δεν έχει ανασκαφεί εκτενώς και φθείρεται από την εγκατάλειψη, στεφανώνει την κορυφή του λόφου και είναι κτισμένο με ακανόνιστους πλακοειδείς λίθους διαφόρων μεγεθών από τον διαθέσιμο ασβεστόλιθο της περιοχής, με τη μέθοδο της ξερολιθιάς χωρίς συνδετικό υλικό και γεμισμένους με λάσπη (η οποία σήμερα έχει ξεπλυθεί). Σήμερα διασώζεται μόνο το κάτω επίπεδο του τοίχους, μέχρι του ύψους του 1μ χωρίς να είναι εμφανές σε πολλά σημεία το μέτωπό του. Στην ανατολική του πλευρά βρίσκονται σχεδόν εντελώς κατεστραμμένοι 2 προμαχώνες. Tα κτίρια σωριάζονται σε σωρούς.
Ο κύριος περίβολος είναι ωοειδούς σχήματος, διαστάσεων 120μ x 70μ, περιμέτρου 300 μ περίπου και πάχους 1,6 περίπου μέτρων. Στη δυτική πλευρά του (τη μοναδική προσβάσιμη) υπάρχει και εξωτερικός αμυντικός περίβολος πάχους 1 περίπου μέτρου, περιμέτρου 270μ. Το πάχος του τείχους είναι εξαιρετικά λεπτό και εξ αυτού συνάγεται η απουσία περιδρόμου (ελάχιστο πάχος 2,2μ όπου έχει βεβαιωθεί περίδρομος μέχρι σήμερα). Οι πύλες και των δύο περιβόλων βρίσκονταν στη βορειοδυτική πλευρά ενώ αυτή του κυρίου περιβόλου είχε πλάτος 2,1μ και προστατευόταν από 2 ορθογώνιους πύργους πλάτους 3,5μ.
Στο εσωτερικό του φρουρίου υπάρχουν πολυάριθμα κτίρια, τοποθετημένα ακανόνιστα, χωρίς σχέδιο ακολουθώντας την μορφολογία του εδάφους. Πολλά από τα κτίρια εφάπτονται του τείχους ενισχύοντας την οχύρωση χρησιμεύοντας πιθανώς και ως περίδρομος. Το ύψος του τείχους μπορεί να υπολογιστεί στα 4,5 μ περίπου. Τα κτίρια ήταν μονόχωρα μάλλον ορθογωνικά εκτός από 2, το πρώτο με πολλά δωμάτια κοντά στην πύλη και ένα δεύτερο να εφάπτεται στο νοτιοανατολικό τμήμα του τείχους. Ο πληθυσμός του χώρου χρησιμοποιώντας υποθέσεις σχετικές με τη δόμηση του εσωτερικού μπορεί να ανερχόταν στα 150 άτομα. Ο εξωτερικός περίβολος είναι πιθανό να στέγαζε κτηνοτροφικές δραστηριότητες.
Στον περιτειχισμένο χώρο εντοπίστηκαν σποραδικά θραύσματα αγγείων και τεμάχια κεραμιδιών των τελευταίων Ελληνιστικών ή των πρώτων Ρωμαϊκών χρόνων.
Το Οβριόκαστρο δεν έχει αφήσει κανένα ίχνος στην Αρχαία ελληνική γραμματεία ενώ πρώτη φορά αναφέρεται από τον περιηγητή William Martin Leak στις αρχές του 19ου αιώνα. Η χρήση του οχυρού δεν έχει προσδιοριστεί με ακρίβεια μέχρι σήμερα.
Πιθανόν το φρούριο να κατασκευάστηκε από τους Αθηναίους κατά το Χρεμωνίδειο πόλεμο (267πχ).
Πιθανότερη είναι η κατασκευή του κατά τον 2οπχ αιώνα από τους εξεγερμένους δούλους του Λαυρίου που κατείχαν το οχυρό του Σουνίου και λεηλατούσαν την Αττική για 4 περίπου χρόνια. Το Οβριόκαστρο σύμφωνα με αυτή την υπόθεση θα κατασκευάστηκε προκειμένου ως πρόχωμα να υποστηρίξει τις επιχειρήσεις των δούλων ελέγχοντας την κύρια χερσαία οδό που οδηγούσε από την Αθήνα στο λιμάνι του Θορικού και το Σούνιο.
Άλλες προσεγγίσεις τοποθετούν την κατασκευή του Οβριοκάστρου κατά τους Βυζαντινούς χρόνους και την χρήση του ως τόπο οργανωμένης εγκατάστασης βοσκών.
Τον πραγματικό χαρακτήρα του οικισμού μπορεί να καταδείξει μόνο μια συστηματικά οργανωμένη ανασκαφή.
Ovriokastro (name used in Greece for long abandoned fortresses) is placed on a hill at the end of Lavreotiki mountains at an altitude of 315 meters. The valley below has been declared area of outstanding natural beauty (in a destroyed Attica) and is crossed by a stream. The view from the fort is a comprehensive panorama as it includes almost the entire area until Anavissos, the Saronic Gulf, a large part of Mesogeia and the southern Evian Sea. The hill overlooking the area could be characterized as of strategic importance.
This is the place that the Greek State chose to build a waste landfill. In an area that the Kouros of Keratea has been found (build of Pentelic marble, from the 6th century BC, today exhibited at the National Archaeological Museum) and traces of prehistoric activity and subsequent residency has been located, the Greek State decided to process Attica's waste without even a prior systematic archaeological surface survey of the site and the surrounding area.
The area of Ovriokastro is a rather minor archaeological site compared with the amazing treasures of Attica. But there are indications of the first prehistoric ore harvest and the region of eastern Attica and Mesogeia has brought to light really important discoveries such as the Early Helladic cemetery in Tsepi and the Middle Helladic tumulus in Vrana, Marathon.
The area is further deteriorated, as it is already destroyed by the unrestrained building, with a waste landfill which is going to be built:
* adjacent to an area designated as zone of absolute protection under the Second Office of Prehistoric and Classical Antiquities and despite strong opposition from the Association of Greek Archaeologists
* in a region that has been described as a place of natural beauty, while at the center of the selected area is a water source and a stream
- with the extremely expensive technology of Biological drying. Against it 4 of the largest environmental organizations of Greece, the Ecological Recycling Society, Greenpeace, Mediterranean SOS and WWF Greece has expressed strong opposition as:
- it is not using source separation of the household organic waste, with the use of separate buckets, but it uses composite processing
- it does not promote recycling
- it does not really solve the problem of waste management of Attica (half measure)
- its units use thermal treatment (incineration, pyrolysis or gasification) detrimental to the environment, which could be avoided
- it needs very high investment and it has high operating costs (compared to recycling, composting - sanitary landfill).
Once again the Greek state is moving fitfully without a coherent plan, which should include primary and secondary activities and values of the adjacent site, with the main argument of funds absorption for a treatment of waste that in 2012 will already be obsolete. And the media (TV) keep silent.
It is true that in the environmentally devastated Attica few open spaces are available, one wonders, however, apart from the serious objections of Ecological Organizations if all available sites are truly exhausted so that a waste landfill should be build next to archaeological place (for which regardless if it has the importance of the Acropolis or not, Keratea residents have every right to be proud).
On the south side of the hill, archaeologists Kakavogiannis Evangelos and Olga (1997) found shards of prehistoric pottery and fragments of tools, blades and arrowheads of obsidian, which are kept today in the Archaeological Museum of Lavrion. The vessels belong to the Final Neolithic (3500-3.000 BC), First Helladic (3000-2.800pch) and Middle Helladic (1.600-2000 BC) period.
In the same side two pits were also discovered which could be probably small openings of mines. If this case comes true then this must have been 2 of the older prehistoric mines of Greece. The site must have been occasional used as the findings are very few. Combining this with the fact that in the region there is a lot of ore then it seems likely that from from the early Neolithic period the site has been used for the founding of the ore.
The fortress, which has not been excavated extensively and is further damaged by neglect, is crowning the top of the hill and is built with irregular stones of different plate sizes available from the adjacent limestone area with no binder and filled with mud (which today has been washed). Today is rescued only the lower level of the wall, up to 1m. Its front is not everywhere recognized. On the east side 2 bastions are almost completely destroyed. The buildings have been collapsed into piles.
The main enclosure is oval, 120m x 70m with ap. 300 m circumference and thickness of about 1.6 m. On the west side (the only accessible) there is a defensive outer wall of thickness of 1 m and 270m perimeter. The thickness of the wall is extremely thin and this indicates a lack of wall corridor (minimum thickness of 2.2 m). The gates of both walls are located on the northwest side. The gate of the inner wall was 2.1 m wide and it was protected by 2 rectangular towers of 3.5m width.
Inside the fort there are numerous buildings, arranged irregularly, without a plan, following the topography of the area. Many of the buildings are adjacent to the fortification wall, strengthening it and possibly serving as a wall corridor. The height of the wall can be estimated at approximately 4.5 meters. The buildings were one-room and rectangular, with 2 exceptions, one with many rooms near the gate and a second contiguous to the southeast part of the wall. The population of the area using assumptions concerning the internal structure can be estimated up to 150 people. The outer wall is likely to house livestock activities.
In the fortified has been found fragments of pottery and tile fragments of the last Hellenistic or the first Roman times.
The Ovriokastro has not left any trace in ancient Greek literature and was first reported by the traveler William Martin Leak at the beginning of the 19th century. The use of the fort has not been determined accurately till today.
It is likely that the fortress was built by the Athenians in the war of Chremonideis (267BC).
More probably it is a construction of 2 BC by the rebellious slaves of Lavrion which held the fort Sounion and pillaged Attica for about 4 years. The Ovriokastro according to this case should have been built as a parapet to support the warfare of the slaves and to control the main land route leading from Athens to the port of Thoriko and Sounion.
Other approaches place the construction of Ovriokastro during the Byzantine period and its use as an organized shepherd's facility.
The true character of the settlement can come to light only after systematic and organized excavation.
Ενδιαφέροντες σύνδεσμοι:
Ο Αρχαιολογικός Χώρος του Οβριοκάστρου Κερατέας
Διαρκής Κατάλογος Κηρυγμένων Αρχαιολογικών Χώρων Και Μνημείων Της Ελλάδος
Τα κριτήρια αποκλεισμού:
Το χώρο αυτό επέλεξε η Ελληνική Πολιτεία για να στεγάσει τις δραστηριότητες ενός ΧΥΤΑ. Σε μια περιοχή όπου έχει ανευρεθεί ο Κούρος της Κερατέας (από πεντελικό μάρμαρο του 6ου πχ αιώνα, φυλάσσεται σήμερα στο Εθνικό Αρχαιολογικό Μουσείο) και υπάρχουν ίχνη προϊστορικής δραστηριότητας και μετέπειτα εγκατάστασης, το Ελληνικό Κράτος αποφάσισε να επεξεργαστεί απορρίμματα χωρίς καν να προηγηθεί συστηματική επιφανειακή αρχαιολογική έρευνα του χώρου και της ευρύτερης περιοχής.
Η περιοχή του Οβριοκάστρου αποτελεί ένα μάλλον μικρής σημασίας αρχαιολογικό χώρο συγκρινόμενο με τους εκπληκτικούς θησαυρούς που κοσμούν την Αττική. Υπάρχουν όμως ενδείξεις της πρώτης προϊστορικής συγκομιδής μεταλλευμάτων και η περιοχή της ανατολικής Αττικής και των Μεσογείων έχει φέρει στο φως πραγματικά σπουδαία ευρήματα όπως το πρώτοελλαδικό νεκροταφείο στο Τσέπι και των μεσοελλαδικων τύμβων στο Βρανά στο Μαραθώνα (και όχι μόνο).
Υποβαθμίζεται περαιτέρω η περιοχή, ολοκληρώνοντας την τραγική τσιμεντοποίηση της, με ένα Χώρο Υγειονομικής Ταφής Απορριμμάτων που θα εγκατασταθεί:
* σε άμεση γειτνίαση με ένα χώρο που έχει χαρακτηριστεί ως "A ζώνη απολύτου προστασίας" σύμφωνα με την Β Εφορία Προϊστορικών και Κλασσικών Αρχαιοτήτων και παρά την έντονη αντίθεση του Συλλόγου Ελλήνων Αρχαιολόγων
* σε μια περιοχή που έχει χαρακτηριστεί ως "Τοπίο Ιδιαιτέρου Φυσικού Κάλλους", ενώ στο κέντρο του επιλεγμένου χώρου υπάρχει πηγή και υδατόρευμα
- η εξαιρετικά δαπανηρή τεχνολογία βιοξήρανσης, την αντίθεση στην οποία έχουν εκφράσει 4 από τις μεγαλύτερες περιβαλλοντικές οργανώσεις της χώρας, η Οικολογική Εταιρεία Ανακύκλωσης, Greenpeace, Μεσόγειος SOS και WWF Ελλάς καθώς:
- δεν χρησιμοποιεί διαλογή στην πηγή των οικιακών οργανικών απορριμμάτων με ξεχωριστό κάδο αλλά την σύμμεικτη επεξεργασία τους
- δεν ευνοεί την ανακύκλωση
- δεν επιλύει το πρόβλημα της διαχείρισης των απορριμμάτων της Αττικής (ημίμετρο)
- χρησιμοποιεί μονάδες θερμικής επεξεργασίας (καύσης, πυρόλυσης ή αεριοποίησης) επιζήμιες για το περιβάλλον η οποίες θα μπορούσαν να αποφευχθούν
- έχει πολύ υψηλό επενδυτικό και λειτουργικό κόστος (συγκριτικά με ανακύκλωση - κομποστοποίηση - ΧΥΤΥ).
Για μια ακόμη φορά η Ελληνική Πολιτεία κινείται σπασμωδικά χωρίς συνεκτικό σχέδιο, που να περιλαμβάνει βασικές και παράπλευρες δραστηριότητες και σταθερές του χώρου εγκατάστασης ενός τέτοιου έργου, με βασικό επιχείρημα αυτό της απορρόφησης κονδυλίων, για ένα τρόπο αντιμετώπισης των απορριμμάτων που ήδη το 2012 θα είναι ξεπερασμένος. Και η σιωπή των Μέσων Μαζικής Ενημέρωσης (τηλεόραση) είναι εκκωφαντική.
Είναι αλήθεια βέβαια ότι στην περιβαλλοντικά ερημωμένη Αττική ελάχιστοι ελεύθεροι χώροι υπάρχουν, αναρωτιέται όμως κανείς, πέρα από τις σοβαρότατες ενστάσεις των Οικολογικών Οργανώσεων αν εξαντλήθηκαν όλοι οι διαθέσιμοι χώροι προτού αποφασιστεί η γειτνίαση ενός εργοστασίου σκουπιδιών με ένα αρχαιολογικό χώρο (για τον οποίο ανεξάρτητα αν έχει τη σπουδαιότητα της Ακρόπολης ή όχι οι κάτοικοι της Κερατέας έχουν κάθε δικαίωμα να είναι υπερήφανοι).
Στην νότια πλευρά του λόφου οι αρχαιολόγοι Εύαγγελος και Όλγα Κακαβογιάννη (1997) εντόπισαν όστρακα προϊστορικών αγγείων και θραύσματα εργαλείων, λεπίδες και αιχμές βέλων από οψιανό, τα οποία φυλάσσονται σήμερα στο Αρχαιολογικό Μουσείο Λαυρίου. Τα αγγεία ανήκουν στην Τελική Νεολιθική (3.500-3.000πχ), Πρωτοελλαδική (3.000-2.800πχ) και Μεσοελλαδικη (2.000-1.600πχ) περίοδο.
Στην ίδια πλαγιά ανακαλύφθηκαν επίσης δύο ορύγματα που είναι πιθανότατα στόμια μικρών υπόγειων μεταλλευτικών στοών. Στην περίπτωση που η εν λόγω υπόθεση επιβεβαιωθεί θα πρόκειται για δύο από τα αρχαιότερα μεταλλευτικά έργα. Το μικρό πλήθος των ευρημάτων καθιστά πιθανή την περιστασιακή χρήση του χώρου. Συνδυάζοντας τα παραπάνω με το γεγονός ότι στην περιοχή υπάρχουν μεταλλευτικά κοιτάσματα καθίσταται πιθανή η υπόθεση της πρώτης χρήσης (Νεολιθική Περίοδος) του χώρου για την ανακομιδή μεταλλευμάτων.
Το φρούριο, που δεν έχει ανασκαφεί εκτενώς και φθείρεται από την εγκατάλειψη, στεφανώνει την κορυφή του λόφου και είναι κτισμένο με ακανόνιστους πλακοειδείς λίθους διαφόρων μεγεθών από τον διαθέσιμο ασβεστόλιθο της περιοχής, με τη μέθοδο της ξερολιθιάς χωρίς συνδετικό υλικό και γεμισμένους με λάσπη (η οποία σήμερα έχει ξεπλυθεί). Σήμερα διασώζεται μόνο το κάτω επίπεδο του τοίχους, μέχρι του ύψους του 1μ χωρίς να είναι εμφανές σε πολλά σημεία το μέτωπό του. Στην ανατολική του πλευρά βρίσκονται σχεδόν εντελώς κατεστραμμένοι 2 προμαχώνες. Tα κτίρια σωριάζονται σε σωρούς.
Ο κύριος περίβολος είναι ωοειδούς σχήματος, διαστάσεων 120μ x 70μ, περιμέτρου 300 μ περίπου και πάχους 1,6 περίπου μέτρων. Στη δυτική πλευρά του (τη μοναδική προσβάσιμη) υπάρχει και εξωτερικός αμυντικός περίβολος πάχους 1 περίπου μέτρου, περιμέτρου 270μ. Το πάχος του τείχους είναι εξαιρετικά λεπτό και εξ αυτού συνάγεται η απουσία περιδρόμου (ελάχιστο πάχος 2,2μ όπου έχει βεβαιωθεί περίδρομος μέχρι σήμερα). Οι πύλες και των δύο περιβόλων βρίσκονταν στη βορειοδυτική πλευρά ενώ αυτή του κυρίου περιβόλου είχε πλάτος 2,1μ και προστατευόταν από 2 ορθογώνιους πύργους πλάτους 3,5μ.
Στο εσωτερικό του φρουρίου υπάρχουν πολυάριθμα κτίρια, τοποθετημένα ακανόνιστα, χωρίς σχέδιο ακολουθώντας την μορφολογία του εδάφους. Πολλά από τα κτίρια εφάπτονται του τείχους ενισχύοντας την οχύρωση χρησιμεύοντας πιθανώς και ως περίδρομος. Το ύψος του τείχους μπορεί να υπολογιστεί στα 4,5 μ περίπου. Τα κτίρια ήταν μονόχωρα μάλλον ορθογωνικά εκτός από 2, το πρώτο με πολλά δωμάτια κοντά στην πύλη και ένα δεύτερο να εφάπτεται στο νοτιοανατολικό τμήμα του τείχους. Ο πληθυσμός του χώρου χρησιμοποιώντας υποθέσεις σχετικές με τη δόμηση του εσωτερικού μπορεί να ανερχόταν στα 150 άτομα. Ο εξωτερικός περίβολος είναι πιθανό να στέγαζε κτηνοτροφικές δραστηριότητες.
Στον περιτειχισμένο χώρο εντοπίστηκαν σποραδικά θραύσματα αγγείων και τεμάχια κεραμιδιών των τελευταίων Ελληνιστικών ή των πρώτων Ρωμαϊκών χρόνων.
Το Οβριόκαστρο δεν έχει αφήσει κανένα ίχνος στην Αρχαία ελληνική γραμματεία ενώ πρώτη φορά αναφέρεται από τον περιηγητή William Martin Leak στις αρχές του 19ου αιώνα. Η χρήση του οχυρού δεν έχει προσδιοριστεί με ακρίβεια μέχρι σήμερα.
Πιθανόν το φρούριο να κατασκευάστηκε από τους Αθηναίους κατά το Χρεμωνίδειο πόλεμο (267πχ).
Πιθανότερη είναι η κατασκευή του κατά τον 2οπχ αιώνα από τους εξεγερμένους δούλους του Λαυρίου που κατείχαν το οχυρό του Σουνίου και λεηλατούσαν την Αττική για 4 περίπου χρόνια. Το Οβριόκαστρο σύμφωνα με αυτή την υπόθεση θα κατασκευάστηκε προκειμένου ως πρόχωμα να υποστηρίξει τις επιχειρήσεις των δούλων ελέγχοντας την κύρια χερσαία οδό που οδηγούσε από την Αθήνα στο λιμάνι του Θορικού και το Σούνιο.
Άλλες προσεγγίσεις τοποθετούν την κατασκευή του Οβριοκάστρου κατά τους Βυζαντινούς χρόνους και την χρήση του ως τόπο οργανωμένης εγκατάστασης βοσκών.
Τον πραγματικό χαρακτήρα του οικισμού μπορεί να καταδείξει μόνο μια συστηματικά οργανωμένη ανασκαφή.
Ovriokastro (name used in Greece for long abandoned fortresses) is placed on a hill at the end of Lavreotiki mountains at an altitude of 315 meters. The valley below has been declared area of outstanding natural beauty (in a destroyed Attica) and is crossed by a stream. The view from the fort is a comprehensive panorama as it includes almost the entire area until Anavissos, the Saronic Gulf, a large part of Mesogeia and the southern Evian Sea. The hill overlooking the area could be characterized as of strategic importance.
This is the place that the Greek State chose to build a waste landfill. In an area that the Kouros of Keratea has been found (build of Pentelic marble, from the 6th century BC, today exhibited at the National Archaeological Museum) and traces of prehistoric activity and subsequent residency has been located, the Greek State decided to process Attica's waste without even a prior systematic archaeological surface survey of the site and the surrounding area.
The area of Ovriokastro is a rather minor archaeological site compared with the amazing treasures of Attica. But there are indications of the first prehistoric ore harvest and the region of eastern Attica and Mesogeia has brought to light really important discoveries such as the Early Helladic cemetery in Tsepi and the Middle Helladic tumulus in Vrana, Marathon.
The area is further deteriorated, as it is already destroyed by the unrestrained building, with a waste landfill which is going to be built:
* adjacent to an area designated as zone of absolute protection under the Second Office of Prehistoric and Classical Antiquities and despite strong opposition from the Association of Greek Archaeologists
* in a region that has been described as a place of natural beauty, while at the center of the selected area is a water source and a stream
- with the extremely expensive technology of Biological drying. Against it 4 of the largest environmental organizations of Greece, the Ecological Recycling Society, Greenpeace, Mediterranean SOS and WWF Greece has expressed strong opposition as:
- it is not using source separation of the household organic waste, with the use of separate buckets, but it uses composite processing
- it does not promote recycling
- it does not really solve the problem of waste management of Attica (half measure)
- its units use thermal treatment (incineration, pyrolysis or gasification) detrimental to the environment, which could be avoided
- it needs very high investment and it has high operating costs (compared to recycling, composting - sanitary landfill).
Once again the Greek state is moving fitfully without a coherent plan, which should include primary and secondary activities and values of the adjacent site, with the main argument of funds absorption for a treatment of waste that in 2012 will already be obsolete. And the media (TV) keep silent.
It is true that in the environmentally devastated Attica few open spaces are available, one wonders, however, apart from the serious objections of Ecological Organizations if all available sites are truly exhausted so that a waste landfill should be build next to archaeological place (for which regardless if it has the importance of the Acropolis or not, Keratea residents have every right to be proud).
On the south side of the hill, archaeologists Kakavogiannis Evangelos and Olga (1997) found shards of prehistoric pottery and fragments of tools, blades and arrowheads of obsidian, which are kept today in the Archaeological Museum of Lavrion. The vessels belong to the Final Neolithic (3500-3.000 BC), First Helladic (3000-2.800pch) and Middle Helladic (1.600-2000 BC) period.
In the same side two pits were also discovered which could be probably small openings of mines. If this case comes true then this must have been 2 of the older prehistoric mines of Greece. The site must have been occasional used as the findings are very few. Combining this with the fact that in the region there is a lot of ore then it seems likely that from from the early Neolithic period the site has been used for the founding of the ore.
The fortress, which has not been excavated extensively and is further damaged by neglect, is crowning the top of the hill and is built with irregular stones of different plate sizes available from the adjacent limestone area with no binder and filled with mud (which today has been washed). Today is rescued only the lower level of the wall, up to 1m. Its front is not everywhere recognized. On the east side 2 bastions are almost completely destroyed. The buildings have been collapsed into piles.
The main enclosure is oval, 120m x 70m with ap. 300 m circumference and thickness of about 1.6 m. On the west side (the only accessible) there is a defensive outer wall of thickness of 1 m and 270m perimeter. The thickness of the wall is extremely thin and this indicates a lack of wall corridor (minimum thickness of 2.2 m). The gates of both walls are located on the northwest side. The gate of the inner wall was 2.1 m wide and it was protected by 2 rectangular towers of 3.5m width.
Inside the fort there are numerous buildings, arranged irregularly, without a plan, following the topography of the area. Many of the buildings are adjacent to the fortification wall, strengthening it and possibly serving as a wall corridor. The height of the wall can be estimated at approximately 4.5 meters. The buildings were one-room and rectangular, with 2 exceptions, one with many rooms near the gate and a second contiguous to the southeast part of the wall. The population of the area using assumptions concerning the internal structure can be estimated up to 150 people. The outer wall is likely to house livestock activities.
In the fortified has been found fragments of pottery and tile fragments of the last Hellenistic or the first Roman times.
The Ovriokastro has not left any trace in ancient Greek literature and was first reported by the traveler William Martin Leak at the beginning of the 19th century. The use of the fort has not been determined accurately till today.
It is likely that the fortress was built by the Athenians in the war of Chremonideis (267BC).
More probably it is a construction of 2 BC by the rebellious slaves of Lavrion which held the fort Sounion and pillaged Attica for about 4 years. The Ovriokastro according to this case should have been built as a parapet to support the warfare of the slaves and to control the main land route leading from Athens to the port of Thoriko and Sounion.
Other approaches place the construction of Ovriokastro during the Byzantine period and its use as an organized shepherd's facility.
The true character of the settlement can come to light only after systematic and organized excavation.
Ενδιαφέροντες σύνδεσμοι:
Ο Αρχαιολογικός Χώρος του Οβριοκάστρου Κερατέας
Διαρκής Κατάλογος Κηρυγμένων Αρχαιολογικών Χώρων Και Μνημείων Της Ελλάδος
Τα κριτήρια αποκλεισμού:
Ευχαριστούμε τον κ. Χρήστο Πένητα
1 σχόλιο:
Συμπαραστέκομαι στον αγώνα σας όπως όλοι οφείλουμε, αλλά
Οφείλετε και εσείς να εφαρμόσετε μια ολοκληρωμένη διαχείριση των απορριμμάτων σας στα όρια του Δήμου σας
Δημοσίευση σχολίου